TOEKOMSTVISIE OP HET LOKAAL & BINNENLANDS BESTUUR IN VLAANDEREN
>> De toekomstvisie: vanwaar dit initiatief?
Deze pagina maakt deel uit van een rapport van het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing (SBV), een consortium van de KU Leuven, de UHasselt, UGent en UAntwerpen. Het SBV heeft al heel wat studiewerk verricht over aspecten van het binnenlandse bestuur. In het SBV (2021-2025) lopen nu 4 langdurige bestuurskundige onderzoeksprogramma’s die cruciale problematieken bestuderen die verbonden zijn met de toekomst van de lokale besturen in Vlaanderen: (1) bestuurskracht (decentralisatie, fusie), (2) regiovorming, (3) gemeentefonds en (4) lokale democratie.
De Vlaamse regering heeft via een bijzondere bijkomende opdracht aan het SBV gevraagd om de onderzoeksthema’s vanuit een horizontaal perspectief te bekijken: wat is de toekomstvisie op lokaal en binnenlands bestuur dat het kader biedt voor die thema’s? Lieven Janssens (UAntwerpen) en Filip De Rynck (UGent) werden als opdrachthouders aangesteld en waren bijna drie lang jaar de regisseurs van het interactieve traject dat tot dit rapport (samenvatting) leidde. Op 14 oktober 2023 werd de toekomstvisie voorgesteld tijdens een Staten-Generaal in het Vlaams Parlement. Nadien werd de opdracht van beide penhouders nog verlengd tot eind 2024. Daarin werden doorbraakideeën verder uitgewerkt in functie van een mogelijke toekomstige implementatie.
>> Een intensief en interactief proces ...
Het interactieve proces ontwikkelde zich gedurende 437 (!) gesprekken:
-
interne seminaries met de universiteiten binnen het Steunpunt (integratie van deelthema’s)
-
gesprekken met academische vakexperts (over de 11 maatschappelijke opgaven)
-
gesprekken met de sectoren/departementen-agentschappen/organisaties over die maatschappelijke thema's (SARC, )
-
gesprekken met stakeholders/klankbordgroep (VVSG, ABB/kabinet, experts)
-
gesprekken met en over de Vlaamse overheid (voorzitterscollege, leidend ambtenaren)
-
gesprekken met alle politieke partijen / partijvoorzitters (twee rondes)
-
gesprekken met middenveldorganisaties (dagelijks bestuur SERV, Verenigde Verenigingen, en heel wat organisaties in functie van de verschillende maatschappelijke opgaven).
Het interactieve proces zorgde voor urgentiebesef en bracht bijsturing van standpunten met zich mee. Het rapport steunt op een draagvlak binnen het SBV. Over de uitgangspunten en hoofdlijnen van het rapport is er consensus binnen het SBV. Op het niveau van specifieke argumentatie, aspecten van de redeneringen of de beleidsvoorstellen zijn er vanzelfsprekend verschillende meningen of nuances.
>> Samenvatting, tekst, presentatie en podcast van de toekomstvisie
-
Lees hier de antwoorden op reacties op de toekomstvisie en veel gestelde vragen
-
Bekijk hier de presentatie van de Staten-Generaal op 14 oktober 2023
-
De teksten over 11 maatschappelijke opgaven
NIEUW: In het najaar van 2024 werden nog vier nieuwe, geactualiseerde, teksten rond eerstelijnszorg, omgevingszorg, vrijetijds-/cultuurbeleid en veiligheidszorg gepubliceerd.
-
NIEUW: De podcast over de "Toekomstvisie op het lokaal en binnenlands bestuur" ism "AllesPodcast"
-
Aflevering 1: waarom deze studie, de nood aan een toekomstvisie
-
Aflevering 2: de rol van de Vlaamse overheid in de transformatie van het binnenlands bestuur
-
Aflevering 3: kritieken en aanvullingen op de toekomstvisie
-
>> Meer info
>> Enkele persreacties en interviews
-
Lees hier de antwoorden op reacties op de toekomstvisie en veel gestelde vragen
-
Themanummer "Vlaams Tijdschrift voor Overheidsmanagement" (VTOM 2024/1)
-
Verplichte gemeentefusies noodzakelijk: nieuwe studie zet debat op scherp (De Standaard, 13.10.2023 https://www.standaard.be/cnt/dmf20231013_95558146)
-
Onderzoekers: ‘Gemeentefusies liggen gevoelig, maar zijn absoluut noodzakelijk’ (De Tijd, 13.10.2023 https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/vlaanderen/onderzoekers-gemeentefusies-liggen-gevoelig-maar-zijn-absoluut-noodzakelijk/10499264.html)
-
Huidige fusies volstaan niet: zonder nieuwe golf gaan gemeentes kopje-onder, toont studie aan (De Morgen, 13.10.2023 https://www.demorgen.be/snelnieuws/huidige-fusies-volstaan-niet-zonder-nieuwe-golf-gaan-gemeentes-kopje-onder-toont-studie-aan~bac62b81/)
-
Nieuwe studie wil tandje bijsteken over gemeentefusies: "Vanaf 2030 moet Vlaanderen die kunnen verplichten" (VRTnws 14.10.2023 https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/14/studie-gemeentefusies/)
-
Van 300 naar 80 à 100 fusiegemeenten? Debat over fusies laait op binnen Vlaamse regering (Het Laatste Nieuws, 13.10.2023 https://www.hln.be/binnenland/van-300-naar-80-a-100-fusiegemeenten-debat-over-fusies-laait-op-binnen-vlaamse-regering~a54a2eb7/)
-
SERV wil meewerken aan hervormingen voor nieuw slagkrachtig binnenlands bestuur (SERV, 14.10.2023 https://serv.be/serv/persberichten/serv-wil-meewerken-hervormingen-nieuw-slagkrachtig-binnenlands-bestuur)
-
Kunnen fusies een oplossing bieden voor de kwetsbaarheid van lokale besturen? (Interview De Ochtend, Radio 1, 15.10.2023 https://radio1.be/luister/select/de-ochtend/kunnen-fusies-een-oplossing-bieden-voor-de-kwetsbaarheid-van-lokale-besturen)
-
Interview De Markt, VRT, 21.10.2023 https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/de-markt/2023/de-markt-d20231020/